Dünyada her yıl 2 milyar tonun üzerinde atık üretiliyor ve bunların sadece %20’sinden azı kontrollü bir şekilde dönüştürülürken, büyük kısmı katı atık depolama sahalarında birikerek çevreye zarar veriyor. Bu atıkların 1,3 milyar tonu kentlerde üretiliyor. Büyüme ekonomisi, kentleşme ve nüfus artışı göz önünde bulundurulduğunda, atık miktarının 2050 itibarıyla 3 milyar tonu geçmesi bekleniyor.
Katı atık depolama sahalarında biriktirilen atıklardan yayılan metan gazı küresel ısınmayı tetikliyor, geniş arazi işgaline neden olan bu sahalar ekosisteme ve yaban hayatına zarar veriyor, zehirli sızıntıların su kaynakları ve toprağa karışma riski bulunuyor, yakın yerleşim yerlerinde yaşayanların sağlıklarını tehdit ediyor.
En etkili atık yönetimi öncelikle daha az atık üretimiyle mümkün olsa da, geri dönüşüm de önemli bir çözüm yöntemi. Buna dikkat çekmek amacıyla Birleşmiş Milletler tarafından her yıl 18 Mart Küresel Geri Dönüşüm Günü olarak kutlanıyor. “Yedinci kaynak” olarak nitelendirilen geri dönüşüm sayesinde, karbon salımı oranlarını azaltmak, dünyadaki hammadde ihtiyacını önemli oranda karşılamak ve daha fazla insana istihdam sağlayarak ekonomiye katkıda bulunmak mümkün.
Plastik, karton, alüminyum, cam, tekstil, piller ve bitkisel yağ gibi atıklar ayrıştırılarak atılmalı. Türkiye’de atık yönetimi için yetkilendirilmiş kuruluşlar yerel yönetimler, ayrıştırılan atıkları doğru noktalara iletmek için belediyelerden bilgi almak gerekiyor. Gıda atıkları evde veya bahçede kompost yaparak kaliteli gübreye dönüştürülebilir, ayrıca elektronik atıklar sivil toplum kuruluşları aracılığıyla yeniden kullanıma sokulabilir veya kontrollü bertaraf edilebilir. Atık ilaçlarla ilgili bilgi almak için ise şu linke başvurulabilir.
Öncelikle, “gerçekten ihtiyacım var mı?” sorusunu sorarak daha az tüketime yönelmek ve atık üretimini azaltmak, ikinci el, tamir etme ve ileri dönüşüm ile eşyalara yeniden kullanım şansı vermek, önlenemeyen atıkları ise geri dönüşüm için ayrıştırmak bireysel olarak yapabileceklerimiz. Azaltım, yeniden kullanım ve geri dönüşümle siz de geleceği destekleyebilirsiniz.
Kaynaklar:
https://www.globalrecyclingday.com/seventh-resource/
https://www.globalrecyclingday.com/wp-content/uploads/2017/12/ManifestoFINAL.pdf
https://datatopics.worldbank.org/what-a-waste/trends_in_solid_waste_management.html
https://www.statista.com/topics/4983/waste-generation-worldwide/#topicHeader__wrapper
