26.Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nın (COP26) Glasgow’da gerçekleştiği bugünlerde #İklimiçinbirleş ve #iklimadalet çağrısı gündemde.

31 Ekim – 12 Kasım tarihlerinde gerçekleşen COP26 boyunca ülke liderleri iklim kriziyle mücadele için alınan önlemleri ve karbon salımı azaltma hedeflerini paylaşıyor, ekonomi, enerji, bilim ve inovasyon gibi farklı temalarda görüşmeler yapılıyor.

COP26’nın resmî hedefleri dört maddede özetleniyor:

• Tüm ülkelerin 2050 yılına kadar net sıfır taahhüdünde bulunması ve küresel ısınmayı 1,5 derecede tutma hedefine yönelik çalışmaların başlaması.
• İnsanları ve doğal yaşam alanlarını korumak için işbirliklerinin gerçekleşmesi.
• İklim değişikliğiyle mücadele ve uyum çalışmaları için zengin ülkelerden fon sunulması.
• Paris İklim Anlaşmasını işler hale getirmek üzere yazılan Paris Kurallar Kitabı’nın tamamlanması.

COP26 uzmanlar tarafından Paris İklim Anlaşması’nın test edileceği ilk zirve olarak tanımlanıyor. 2015 yılında Paris’te gerçekleşen COP21’de, bütün ülkeler küresel ısınmayı 1,5-2 dereceyle sınırlama konusunda anlaşarak Paris İklim Anlaşması’nı kabul etmişlerdi.

Paris İklim Anlaşması’nın onaylanması nelere işaret ediyor?

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, 1992 yılında 100’den fazla ülke tarafından küresel emisyonları düşürmek ve iklim değişikliğe mücadele etmek için imzalandı.

2015 yılında Paris’te gerçekleşen COP21, bütün ülkelerin küresel ısınmayı 1,5-2 dereceyle sınırlama konusunda resmî olarak anlaştığı ilk zirve oldu.

Paris İklim Anlaşması 2015 yılında 195 taraf ülke ve Avrupa Birliği tarafından kabul edildi, 177 ülke tarafından imzalandı ve 55 tarafın anlaşmayı onaylamasıyla 2016 yılında yürürlüğe girdi.

Türkiye Paris İklim Anlaşması’nı, 22 Nisan 2016 tarihinde, New York’ta düzenlenen Yüksek Düzeyli İmza Töreni’nde imzaladı fakat TBMM’de onaylayarak yürürlüğe sokmadı. Paris İklim Anlaşması TBMM tarafından resmî olarak 7 Ekim 2021tarihinde onaylandı ve tanındı.

• Anlaşma, iklim krizinin mevcut ve öngörülen sonuçlarına karşı küresel sosyo/ekonomik dayanıklılığın güçlendirilmesini hedefliyor.
• Sanayileşme öncesi döneme kıyasla küresel sıcaklık artışının 2 derecenin altında tutulması en önemli amaç. Bu amaç doğrultusunda, başta küresel sera gazı emisyonlarının %80’inden sorumlu olan G20 ülkeleri olmak üzere, dünya genelinde ülkelerin karbon salımlarını 2050 yılına kadar sıfıra indirmesi bekleniyor.
• Petrol ve kömür gibi fosil yakıtların kullanımının azaltılarak yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesi öncelikli çözüm olarak görülüyor.
• Araştırmalar, Türkiye’de enerjide fosil yakıtlardan yenilenebilir çözümlere geçişin dışa bağımlılığı azaltacağını, dolayısıyla milli gelirin %7 artacağını öngörüyor.
• Enerji dönüşümüyle birlikte onarıcı tarım uygulamalarını yaygınlaştırarak ve doğa koruma alanlarını genişleterek emisyon azaltımının desteklenmesi gerekiyor.
• Ülkelerin iklim krizinin olumsuz etkilerine uyum sağlama kapasitelerinin arttırılması amaçlanıyor.
• Küresel çapta düşük sera gazı emisyonları ve iklime dirençli kalkınma için iklim finansmanı ve dayanışma paketi sağlanması hedefleniyor.
• Anlaşma kapsamında ülkelerin her 5 yılda bir anlaşma hedeflerine yönelik faaliyetlerini içeren Ulusal Katkı Beyanını sunmaları bekleniyor.

Araştırmalar, sektörlerin emisyonlarını azaltmaya yönelik hedeflerin iklim kriziyle mücadelede tek başına yeterli olmadığına, iklim değişikliğine karşı uyum önlemlerinin geliştirilmesinin önemine dikkat çekiyor.  Uyum eylemleri, su kaynaklarının verimli kullanılması, kent ısı adasına karşı inşaat sektöründe dönüşüm, kentlerde uyum planlama çözümleri, kuraklığa dayanıklı tarım çözümleri ve sel gibi afetlere karşı dayanıklılık önlemleri gibi konuları kapsıyor.

Küresel bir sorun olarak iklim kriziyle mücadelede uluslararası işbirliği tek çözüm olduğu için, ve karbonsuz yeni bir küresel düzene adapte olabilmek adına iklim değişikliği konferansları ve resmî çıktısı olan Paris İklim Anlaşması hayati önem taşıyor.

Kaynaklar:

https://www.avrupa.info.tr/sites/default/files/2016-08/brochure_4_v2.pdf

https://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa

https://iklim.csb.gov.tr/paris-anlasmasi-i-98587

https://unfccc.int/process-and-meetings/the-paris-agreement/the-paris-agreement

https://www.greenpeace.org/turkey/blog/turkiye-paris-iklim-anlasmasini-onayladi-peki-simdi-ne-olacak/

https://wwftr.awsassets.panda.org/downloads/10_soruda_paris_anlamas_web.pdf?10741/10-Soruda-Paris-Anlasmasi

https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-59096126

https://www.iklimhaber.org/turkiyede-iklime-uyum-eyleminin-sifreleri/